Con dâu có được thừa kế di chúc của mẹ chồng khi ly hôn?

Con dâu là người đã xác lập quan hệ hôn nhân với con trai của người để lại di chúc thừa kế. Di chúc là sự thể hiện ý nguyện cuối cùng của cá nhân nhằm dịch chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Di chúc sẽ có hiệu lực pháp lý kể từ thời điểm người để lại di sản thừa kế qua đòi.

Con dâu là người có vị trí quan trọng trong gia đình, tất cả mọi công việc của nhà chồng, con dâu đều phải cùng chồng đảm đương, gánh vác, trách nhiệm hết. Tuy nhiên, khi bố mẹ chồng phân chia tài sản theo thừa kế theo di chúc hoặc phân chia tài sản thừa kế theo pháp luật thì lúc này con dâu trở thành người “dưng”. Mặc dù vậy, không phải lúc nào con dâu cũng bị phân biệt như thế.

Một số gia đình không có con gái, hay  có con gái đi lấy chồng xa. Họ thương con dâu như con đẻ bởi  con dâu là người gần gũi, trực tiếp chăm sóc bố mẹ lúc tuổi già.

Mặc dù con dâu không là phải người được hưởng thừa kế theo pháp luật từ bố, mẹ chồng tuy nhiên  con dâu được quyền hưởng thừa kế theo di chúc.. Bởi quyền để lại tài sản của mình cho ai là quyền của cá nhân, theo BLDS,  người lập di chúc có quyền “chỉ định người thừa kế”. Con dâu được hưởng thừa kế theo di chúc của bố mẹ chồng khi chia di sản thừa kế không có gì khó khăn.

Trong trường hợp gia đình, người cha đã mất, 2 ông bà có 1 người con trai, người con trai lấy vợ và sống cùng mẹ. Khi bà qua đời, bà đã để lại di chúc với nội dung như sau “để lại 1 căn nhà cho con dâu của tôi”. 

Tuy nhiên khi mở thừa kế thì lúc này con trai và con dâu của bà đã làm thủ tục ly hôn. Và con trai chưa làm thủ tục đăng ký kết hôn với người khác, liệu rằng tại thời điểm mở di sản thừa kế thì cô không còn trong mối quan hệ hôn nhân với con bà, không còn là con dâu của bà. Thì có quyền được hưởng di sản thừa kế theo di chúc đó không? Việc đang là con dâu hoặc không còn là con dâu không quan trọng việc có được hưởng thừa kế theo di chúc. Mà quan trọng ở đây là nội dung và hình thức của bản di chúc. Nếu bản di chúc chỉ ghi là “để lại 1 căn nhà cho con dâu” thì về mặt nội dung di chúc chưa đúng theo quy định của pháp luật.

Theo Điều 653 BLDS 2005 nội dung bản di chúc phải ghi rõ: ngày, tháng, năm lập di chúc; họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc; họ, tên người, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản hoặc xác định rõ những điều kiện để cá nhân, cơ quan, tổ chức hưởng di sản; di sản để lại và nơi có di sản; việc chỉ định người thực hiện nghĩa vụ và nội dung của nghĩa vụ. Và di chúc không được viết tắt hay viết bằng ký hiệu; nếu di chúc gồm nhiều trang phải được đánh số thứ tự và có chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc. Vì thế, nội dung của di chúc trong ví dụ cụ thể kia không đúng, bởi người để lại di chúc cần phải viết cụ thể để lại thừa kế cho con dâu là ai, họ và tên, ngày, tháng, năm sinh, nơi cư trú của người hưởng thừa kế. Di chúc có hiệu lực pháp lý khi đáp ứng những điều kiện về nội dung và hình thức pháp luật quy định thì mới được thừa nhận di chúc.

Mặc dù người con dâu ấy hiện tại không còn là con dâu, đã ly hôn, không còn mối quan hệ hôn nhân với con của người để lại di chúc và không còn mối quan hệ gia đình với người để lại di chúc nhưng vẫn được hưởng di sản thừa kế theo di chúc của người đã mất.